Onderhoud telex_koppellijnen Bestand onder constructie    Fred Bender IB-NI

Geschakeld verkeer (koppellijnen tussen telexcentrales)

 

Uit welke functieblokken bestaan een telex-koppellijn ?

 

Een telex koppellijn bestaat uit:

1. aan elk eindpunt een telexcentrale.

2. Een transmissieweg (TDM kanaal routering)  tussen de beide telexcentrales.

 

 

Een koppellijn.

Over een telexlijn worden 'enen' en 'nullen' overgebracht.

De data wordt serieël over de lijn gezonden.

 

Wat betekent dit 'werkstroom ?'

In absolute rusttoestand , als de telex koppellijn geheel vrij is, sturen de centrales elkaar een logische '0'.

Dit wordt ook wel werkstroom genoemd.

Deze werkstroom komt overeen met een negatieve polariteit op de meters van de meettafel

(De meters "liggen"  hierbij dus naar links van het nulpunt op de meterschaal)

 

Op welke wijze komt nu een geschakelde telexoproep tot stand ?

De telexcentrale (centrale A) wenst een geschakelde verbinding op te zetten  met  een andere telexcentrale (centrale B).

Centrale A stuurt  een ompoling , een logische '1',  de z.g  ruststroom  naar de andere centrale. (centrale B)

(De wijzer van de meter met de tekst zenden naar …  staat nu rechts van het nulpunt op de meterschaal.)

De ontvangende centrale (Centrale B) detecteert deze statuswijziging, en schakelt een apparaat aan de lijn die in staat is om kiesinformatie te ontvangen van de centrale A.

Indien centrale B gereed is dan zendt deze een kenmerk,  het z.g pts signaal naar de centrale A.

 

 

Het Proceed to select signaal (pts)

Het antwoord van centrale B kan technisch gezien verschillende gedaantes hebben, dit is centrale / land gerelateerd.

De ontvangende centrale is altijd leidend op de uitvoering van deze signalering.

 

Pts volgens methode a-signalering:

De B-centrale stuurt ompoling, gevolgt door 1 of 2 negatief gaande  impulsen van ca.25 -  40 milliseconde.

Na afloop van deze proceed to select impulsen blijft de B-centrale  ruststroom, een logische '1' sturen naar de A-centrale.

 

Pts volgens methode b-signalering:

De B-centrale  stuurt 1 of 2 positief gaande impulsen van ca. 25-40 ms naar de a-centrale.

Na afloop van het verzenden van de pts blijft de b-centrale werkstroom,  een logische ''0' sturen naar de a-centrale.

 

Aanvang van overhevelen van de kiesinformatie

Zodra de A-centrale de pts van de B-centrale heeft ontvangen mag de A-centrale een aanvang nemen met het zenden van een telexnummer naar de B-centrale.

Tegenwoordig zal dit gedaan worden door toepassing van de cijfercodes  uit de tabel van telextekens.

In den beginne werd er echter door de telexcentrales van Engeland,  Duitsland en Oostenrijk de combinatie van b-signalering en  kiesschijfimpulsen op de koppellijn gebruikt.

De achtergrond is te vinden in het electro-mechanische tijdperk.

Daar werd een aangepaste telefooncentrale voor de telexdienst  ingezet.

Het gebruik van kiesschijfimpulsen op de telexlijn zal overal wel in onbruik geraakt zijn.

Dit is echter wel de reden dat de telexmeettafels van het telegraafoverdraagstation te Amsterdam 2  nog wel van een kiesschijf

zijn  voorzien !.

 

Situatie op het telegraaf overdraagstation te Amsterdam

 

Beschrijving van het koppelvalk van de telex transmissieapparatuur.

Er  wordt  sinds het begin van de telexdienst  gebruik gemaakt. van het dubbelstroomprincipe  .

Er wordt tegenwoordig (sinds 1975 te Amsterdam 2) gebruik gemaakt van een dubbele telegraafbatterij

van + en – 24 Volt tegen aarde.

De in- en uit- gangen van een transmissieapparaat  worden dus tegen 'aarde'  afgesloten.

Dit is in gedachte overeenkomstig  aan de bekende V.24 aanbeveling die voor datacommunicatiecircuits in gebruik is.

 

Verbindingscircuitstromen telex koppellijnen

De TDM kanalen hebben elk een zekere impedantiewaarde.

De routering van een koppellijn bestaat te Asd2 merendeel uit een TD kanaaldoorschakeling.

De Eltex centrale is immers ook met een TD systemen aangesloten op Asd2.

Bij deze configuratie en een voedingsspanning van 24 Volt loopt er door toepassing van de wet van Ohm in de praktijk 

ca. 5 mA verbindingscircuitstroom.

Een logische '1' wordt ruststroom genoemd, behoort bij een positieve verbindingscircuitstroom.

Een logische '0' wordt werkstroom genoemd, behoort bij een negatieve verbindingscircuitstroom.

 

Toepassen van de telexmeettafel   à                Meettafel.htm

Waarnemen van de bedrijfstoestand van een koppellijn tussen 2 centrales met gebruikmaking van een meettafel.

1. zoek uit de administratie de gewenste telexlijn door raadpleging van de gecombineerde telefoonlijst –telexadministratie

   (Raadpleeg zonodig de collega's van de Eltex  (43932), vraag om informatie per e-mail.)     telefoonlijst_inrichting.htm

2. Plaats de steker van een grijs snoer eerst op de meetklink van meettafel  2 of 3.

3. Zoek in de gegevens van de koppellijn naar de meetklink in de miniverdeler van het TD systeem. 

( verdeler 'laag' punt van het systeem).

4. Plaats de andere zijde van het grijze meetsnoer op de kanaalklink van het TD systeem.

5. Afhankelijk van de keuze van de meetlijn dient er op de meettafel een van de toetsen (46 t/m 51) gedrukt te worden.

6. De meters op de meettafel komen nu in bedrijf, zonder de verbinding te onderbreken.

Bij een in vrij staande  telex -koppellijn is het nu te zien dat alle 4 meters een negatieve  verbindingscircuit stroom aanwijzen.

(Alle meters "liggen" naar links op de meterschalen)

Indien er een activiteit op de lijn aanwezig is (staande telexoproep) dan polen de meters regelmatig van  + naar -.

om In ritme van de telextekens.

 

Beschrifting op de meters

De meters met  de tekst ÍTL' –zijde zijn functioneel opgenomen tussen de meettafel en de transmissieapparatuur.

De meters met de tekst 'LOK'-zijde zijn functioneel opgenomen tussen de meettafel en de klantzijde

(telexcentrale, ander TD kanaal.)

 
Aanwijzing van de meettafelmeters

Zodra de telexlijn  niet op de meettafel is onderbroken voor onderzoek dan wijzen de meters 2 aan 2 de zelfde waarde aan.

Dit zijn:

Ontvangen van  ITL en zenden naar LOK en  Ontvangen van LOK en zenden naar ITL.

 

Waarneming te doen zonder de koppellijn te onderbreken

Met de meettafel is het mogelijk de passerende data  te observeren en op het onderzoekstoestel af te drukken zonder de

verbinding te onderbreken, het z.g meelezen op een telexlijn voor verkeersobservatie.

Het onderzoekstoestel  kan geactiveerd worden door drukken van de groene toetsen 11 en 12  (meelezen ITL en LOK)

Een telextoestel op het  openbaar -geschakeld telexnet  is altijd half duplex transmissie.

De toetsen 11 en 12 kunnen daardoor naar behoefte gelijktijdig ingedrukt worden.

 

 

Actief doen van handelingen.

Als er een melding komt dat een koppellijn niet werkt, is het gemakkelijkst de lijn op het TD kanaal van de 'klager' op te schakelen.

De ITN zijde op de meettafel is dan van de 'klager'.

 

Het onderbreken van de verbinding

Bij doen van actief onderzoek dient de verbinding d.m.v drukken van de rode overnametoets (toets 20) onderbroken te worden.

Met de wit/groene ITL/LOK schakelaar (toets 57) dient een keuze gemaakt te worden in welke richting het onderzoek telextoestel geschakeld dient te worden.

 

Het maken van een oproep naar het tegenkantoor of de centrale

Om de verbinding te kunnen onderbreken , het z.g overnemen, dient de rode overnametoets [toets 20]  gedrukt te worden.

Daarna dient aangegeven te worden of de oproep naar het tegenkantoor of naar de nationale zijde  gemaakt moet worden.

Dit wordt aangegeven door de stand van de (wit-groene  ITL/LOK-schakelaar (toets 57).

Om een oproep te maken dient de rood/witte oproeptoets (toets 53.) ingedrukt te worden.

Door indrukken van de oproeptoets zal de meter met de tekst zenden naar…..  nu ompolen.

Indien er geen storing in de lijn zou zitten dan moet de pts van de centrale (zie eerder pts) worden ontvangen.

Indien er daadwerkelijk pts wordt ontvangen, dan is er geen verkeersstagnatie, de lijn is bedrijfsvaardig.

Attentie: sommige verkeersbundels kunnen dubbelgericht verkeer hebben, dit is provider afhankelijk.

Attentie na afsluiten van een onderzoek altijd de hersteltoets (58) drukken.

 

Wat nu te doen als er geen reactie komt van de centrale ?

Wordt er geen pts op de in onderzoek zijnde lijn ontvangen, dan dienen ter analyse een aantal stappen gedaan te worden.

1.      onderzoek van het TD kanaal in locale lus (eigen kantoor)

2.      Bij niet functioneren van het kanaal de oorzaak eerst in eigen kantoor verhelpen, zonodig door wisselen van een kanaalkaart.

3.      Indien 1 en 2 gedaan zijn dient het tegenkantoor geconsulteerd te worden voor het  doen van een (gestrekte) kanaaltest.

4.      Het tegenkantoor zal dan handelingen moeten doen gelijkluidend  aan punten 1 en 2.

5.      indien de transmissieweg onderling naar behoren werkt dient het tegenkantoor te onderzoeken of de pts van het nationale

eindpunt aldaar wordt ontvangen.

6.      Het buitenlandse kantoor dient nu onderzoek te doen met het nationale eindpunt of de telexcentrale aldaar.

7.      Tussentijds (1 x per werkdag ?) dient nagegaan te worden of het tegenkantoor de bedrijfsstoring al heeft verholpen.

Als dit na zekere tijd (1 werkdag) toch nog niet goed blijkt te zijn, dan dient  het buitenlands tegenkantoor nogmaals

verzocht te worden om dit te onderzoeken.   (Soms is 'volhouden' een sport)

8.      Bij terugkoppeling van het tegenkantoor dat de lijn in orde moet zijn, dient te Asd2 een her-controle gedaan te worden.

9.      Als alles goed is gekomen is de verkeersstoring daadwerkelijk ten einde.

 

1. Onderzoek van het TD kanaal in een locale lus.

Bij toepassing van de aanwezige philips 3TR1600 TDM apparatuur  geschied dit door het plaatsen van een 2draads stopje

op het frontpaneel van de TDM-kanaalkaart met een tekst  lus A.

(In de toekomst komt er een verduidelijkende tekening of foto)

Door wederom de oproeptoets te drukken zal nu de meters van zenden naar en ontvangen  synchroon ompolen.

Als men tekst op het klavier van het onderzoekstoestel indrukt of de naamgever van het toestel ontkoppelt dan komt de tekst

 via de lus in het kanaal terug op het telextoestel.

Het kanaal is dan bij locale test in orde.

2. procedure vervangen kanaalkaart: :  [tekst nog nader vast te stellen…]

 

3. Testen met tegenkantoor:

zie  voor opzoeken telefoonnummer tegenkantoor , de telefoonlijstvoorziening           telefoonlijst_inrichting.htm

 

Namen van een buitenlands telexstation belast met transmissietesten.

In de Engelse taal heet dit station :   vf station (voice frequencystation)

In de Duitse taal heet dit station    :    wt stelle.       (wechsel telegrafie stelle)

In de Franse taal heet dit station  :    Harmo of harmonique

 

 

 

(wordt vervolgt)