31 augustus 2001		Verzorgd door Corporate Communicatie/Mediavoorlichting
KNK_Knipselkrant.aspKNK_Knipselkrant.asp
http://www.telegraaf.nl/http://www.telegraaf.nl/	van vrijdag 31 augustus 2001
TELEGRAM NAAR MUSEUM
KPN zet vandaag punt achter ruim 150 jaar oude berichtendienst DEN HAAG, vrijdag Miljoenen zijn er in de loop der jaren verstuurd, maar vandaag is het definitief over en uit. Vanmiddag om 4 uur wordt het laatste telegram in ons land bezorgd. Een geschiedenis van meer dan 150 jaar komt daarmee ten einde. Fax, (mobiele) telefoon en e-mail hadden het telegram steeds meer in het nauw gedreven. Voor TNT, waarin het postdeel van de vroegere PTT is opgegaan, was er geen droog brood meer mee te verdienen. Het laatste- telegram is bestermd voor het Museum voor Communicatie in Den Haag, het vroegere Postmuseum. De tekst, die tot vanmiddag een verrassing blijft, zal kort en krachtig zijn (letterlijk in 'telegramstijl') en melding maken van het feit dat dit het laatste uit de Nederlandse geschiedenis is. Het eerste telegram dateert van 1845. De Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) had voor zijn stoomtreinverbinding tussen Amsterdam en Haarlem een communicatierniddel tussen de stations nodig. Om bijvoorbeeld te kunnen melden dat de trein vertrokken was of aan te kondigen dat reizigers rekening moesten houden met vertraging. ,,Voor die tijd van postkoets en trekschuit was een dergelijke vorm van communicatie een revolutie", zegt Jacques Caspers, historicus bij het Museum voor Communicatie. De snelheid waarmee gecommuniceerd kon worden trok al snel de aandacht van de zakenwereld. Op 18 maart 1847 liet de Nederlandsche Handel Maatschappij (nu ABN Amro) via de lijn van de HIJSM dan ook de laatste noteringen van de koffieveiling in Amsterdam doorseinen. ,,In feite was dat illegaal: het doorgeven van berichten was in die tijd voorbehouden aan de overheid, met name de PTT. Maar die overheid deed niets en liet de zaak op zijn beloop, bang als ze was voor concurrentie voor de post." Nadat in 1851 een tweede particuliere onderneming met een eigen telegramdienst was begonnen, leek de overheid er van doordrongen dat de gemeenschap er toch wel bij gebaat zou zijn als zoiets van overheidswege georganiseerd zou worden. Die tweede onderneming was de Nederlandsche Telegraaf Maatschappij, die voor de scheepvaart het telegramverkeer tussen Amsterdam en het Nieuwe Diep (Den Heider) verzorgde. Vanaf het begin in 1853 liep het eigenlijk al meteen storm. In dat jaar werden er 15.000 binnenlandse telegrammen verstuurd, in 1860 waren dat er al 198.000 en in 1870 kwam men boven het magische aantal van 1 miljoen uit. Die telegrammen waren eigenlijk alleen voor zakelijke doeleinden. Voor een particulier was het versturen ervan gewoon veel te duur. In die tijd moest men niet alleen per woord betalen, ook werden nog eens de afgelegde kilometers in rekening gebracht. , Als je dan 50 cent voor een telegram moet dokken was je zo al een kwart van je weekloon kwijt", vertelt Caspers. De piek in het telegramverkeer werd in 1920 bereikt: in totaal werden er in dat jaar 10,3 miljoen stuks verzonden, daarna begon het in te zakken. Eerst door de introductie van de telex, later door de crisisjaren en de oorlog. Vlak na de Tweede Wereldoorlog kon men zich nog verheugen in een korte opleving, mede door de populariteit van het gelukstelegram. Maar daarna ging het al weer snel bergafwaarts. Dit jaar dreigde een nieuw dieptepunt te worden: tot en met april waren er nog maar 18.000 telegrammen verstuurd, waarop besloten werd de dienst, op te heffen. Wie van TNT vandaag ook nog een telegrammetje krijgt is koningin Beatrix. Het koningshuis was immers door de jaren heen een heel trouwe klant en daarvoor wordt zij bedankt.
Trefwoorden:
Telegram